Svalbard

Svalbard (tłum. Zimny brzeg) – zależne od Norwegii terytorium, obejmujące archipelag Svalbard wraz z kilkoma wyspami leżącymi pomiędzy Oceanem Arktycznym, Morzem Barentsa, Morzem Grenlandzkim i Morzem Norweskim, w połowie drogi między Norwegią a biegunem północnym. Archipelag znajduje się między 74 i 81°N oraz 10 i 35°E. Stolicą prowincji jest Longyearbyen.

Prawie 65% powierzchni Svalbardu to obszary będące pod ochroną. Znajdują się tam trzy rezerwaty przyrody i sześć parków narodowych. Przebywanie na terenie parków narodowych, jest możliwe po uzyskaniu zgody Gubernatora.

Spitsbergen (norw. Ostre Góry), jest częścią –  największą  i jedyną zamieszkałą przez ludzi wyspą archipelagu Svalbard.   Odkryty został oficjalnie  w 1596r przez holenderską ekspedycję pod kierunkiem Willema Barentsa.  Spitsbergen zamieszkuje ok. 3000 osób – przeważnie Norwegów  i Rosjan. Powierzchnia wysp ma charakter wyżynno-górski, z najwyższym szczytem Newtontoppen, leżącym na Spitebergenie Zachodnim – 1717 m n.p.m.    Wybrzeża Spitsbergenu są strome, z licznymi zatokami o typie fiordów.

Ok. 60% powierzchni Spitsbergenu pokrywają lodowce, reszta to góry i nadmorskie niziny. Granica wiecznego śniegu, powyżej której w czasie lata śnieg nie topnieje całkowicie, wynosi od ok. 200 m n.p.m. na południowym wschodzie do ok. 800 m n.p.m. na północy, w głębi Spitsbergenu Zachodniego, co wynika z nieco bardziej kontynentalnego klimatu tego obszaru.

Klimat jest łagodzony przez ciepły Prąd Zachodniospitsbergeński. Prąd ten sprawia, że zachodnie wybrzeża archipelagu są wolne od lodu, a więc i żeglowne w sezonie letnim. Z kolei zimny prąd pochodzący z Morza Barentsa niesie dryfujący lód (pak lodowy), który latem często wpływa do fiordów.
Średnia roczna temperatura powietrza waha się od -7°C do -4°C. Temperatura poniżej -30°C występuje sporadycznie. W środku zimy zdarzają się odwilże z opadami deszczu. Latem temperatura nie przekracza zwykle kilku stopni. Typowe dla tego rejonu Arktyki są silne i długotrwałe wiatry oraz częste i szybkie zmiany pogody.

Największymi wyspami są:

Spitsbergen,

Ziemia Północno-Wschodnia (norw. Nordaustlandet),

Wyspa Barentsa (norw. Barentsøya),

Wyspa Edge’a (norw. Edgeøya)

Ziemia Księcia Karola (norw.Prins Karls Forland).

 

Longyearbyen

Jest starą osada górniczą, będącą dziś stolicą Svalbardu i siedzibą Gubernatora – Sysselmanna. Liczy ponad 1,8 tys. mieszkańców. Longyearbyen to jedyna na archipelagu ostojacywilizacji – Znajduje się tu jedyne na archipelagu lotnisko a także centrum turystyki. Znajdziecie tam budynek Uniwersytetu arktycznego, Muzeum arktyczne (fantastyczne), szpital, stacjęratownictwa, centrum handlowe z chińskimi pamiątkami, szpital, oraz hotel Radisson z dostępem do internetu.  W Longyearbyen rozpoczniemy i zakończymy nasz rejs.   Jest tu niewielka, bardzo mocno oblężona keja przy namiastce mariny.  Tu będzie sięmożna wykąpać po raz pierwszy po 2 tygodniach rejsu po rejonach całkowicie pozbawionych jakiejkolwiek cywilizacji.

Pyramiden

Pyramiden (Ros:  Пирамида Piramida) – była radziecka osada górnicza na archipelagu Svalbard leżąca ok. 50 km na płn. Zachód od Longyearbyen.   Osiedle zostało założone przez Szwedów w 1910 roku, a w 1927 roku zostało sprzedaneZwiązkowi Radzieckiemu. Znajduje się w fiordzie Billefjord na wyspie Spitsbergen. Nazwa pochodzi od góry w kształcie stożka przyległej do miasta. W czasach rozkwitu osada miała ponad 1.000 mieszkańców. Na mocy decyzji właściciela Arktikugol Trust w 1998 została opuszczona. Rosjanie planują ponowną reaktywację działania kopalni w Pyramiden. Nie ma  żadnych ograniczeń dla turystów, którzy mają zamiar zobaczyć Pyramiden, jakkolwiek goście nie mogąwstępować do budynków bez pozwolenia, z powodu zagrożenia zdrowia i bezpieczeństwa.  Połączenie ze światem jest możliwe drogą morską (w lecie) lub skuterem śnieżnym (w zimie).

Magdalenefjord

Magdalenefjord jest zlokalizowany w północno-zachodniej części Spitsbergenu. Na końcu głębokiego na 8 km fjordu znajduje się czoło lodowaca Waggonbreen. Fjord otoczony jest wysokimi szytami górskimi i licznymi lodowcami. Dzieki dogodnemu położeniu, Magdlenefjord odgrywał dużą rolę dla XVII wiecznych wielorybników. Tutaj znajdowały sie stacje wielorybnicze, tutaj przyciągano i oprawiano upolowane wieloryby. Tutaj teżwytapiano tran.  Dziś, ze względu na pozostałosci kurhanów – miejsc pochówku dziesiątków wielorybników pochodzących z Anglii, Holandii, Danii, Rosji i innych krajów,  jest to miejsce szczególnie chronione. Virgohamna  Virgohamna  – to mała zatoka na północnym brzegu wyspy Danskøya, położonej w północno-zachodniej części Spitsbergenu.  Sławę zyskała dzieki podbojom bieguna.  Z tej zatoki startowali na podbój bieguna Andre (balonem) i Wellmann (sterowcem).  Na brzegu, pozostały resztki wybudowanych przez nich zabudowań i hangar dla sterowców.   Obszar ten jest objęty ścisłą ochroną. Zejście na brzeg możliwe jest wyłącznie za zgoda Gubernatora Svalbardu.   Sceneria tego miejsca, położonego blisko 80 równoleżnika N, jest niezwykła.  Można powiedzieć – księżycowa. Uderzająca jest głucha cisza i niemal całkowity brak roślinności.

Ny Alesund

Ny-Ålesund – miejscowość (osada) na wyspie Spitsbergen, położona na 78°55’N. Jest to najdalej na  świecie wysunięta na północ, funkcjonująca, jednostka osadnicza.   Niegdyś  była osadą górniczą ale największą sławęzdobyła jako miejsce startu wypraw  do podboju bieguna północnego. Do dziś można tam jeszcze oglądać  maszt cumowniczy sterowca Norge, którym ekspedycja Amundsen-Nobile-Elsworth przeleciała nad biegunem północnymw 1926r.  Znajduje się tu siedziba wielu stacji naukowo-badawczych narodowych i międzynarodowych, wchodzących w skład systemu  Światowej Obserwacji Atmosfery (ang. Global Atmosphere Watch). W zimie przebywa tu 30 osób, zaś w lecie, łącznie ze stałymi mieszkańcami, ok. 130. Transport do i z Ny Alesund odbywa się drogą lotniczą lub morską.  Swoje placówki badawcze mają tu m.in.: Norwegia, Niemcy, Francja, Chiny, Korea Południowa, Wielka Brytania i Japonia. 4MoffenMoffen  jest niewielką, niską  wyspą,  w kształcie pierścienia, wypełnionego w wewnętrznej części wodą. Leży kilkanaście mil na północ od wyspy Spitsbergen, na 80 równoleżniku N.  Wolno do niej podejść na odległość nie mniejszą niż 500m. Objęta jest całkowitą ochroną  ponieważ stanowi ostojęmorsów i miejscem lęgowym wielu gatunków ptactwa.

Hornsund

Hornsund jest dużym, najbardziej na południe wysuniętym fiordem Spitsbergenu.  Nazwę pochodzi z czasów odkrywczej wyprawy angielskiego wielorybnika JonasaPoole, który statkiem „Amitie” wpłynął w 1610r w czasie sztormu do fiordu, uważając go za cieśninę (norw. sund). Załoga na brzegu znalazła róg renifera (horn – róg), stąd nazwą „Horn sund”.  W Hornsundzie, w Zatoce Białego Niedźwiedzia, w pobliżu  lodowca Hansbreen, znajduje sięstacja polarna Polskiej Akademii Nauk. W pobliżu znajduje się również najwyższy szczyt w okolicy – Hornsundtind (1431m). Jeżeli pogoda dopisze, możemy odbyć trekking po okolicznych szczytach – Ariekammen i Fuglaberget.